maandag 19 november 2007

Na-papa-en

.
“Papa, papa, hij zegt de zon is víerkant en de lucht is groén!”. Jade schatert het uit. Ze heeft sinds kort weer de CD van het Klein Orkest ontdekt waarop Harrie Jekkers vol overgave zingt: “de kat die blaft de hele dag en de hond die zegt miauw”. “Dat is gek, he papa”, schatert ze opnieuw terwijl ze me met ondeugende ogen aankijkt. Ze geniet van dit nummer, de wereld op z’n kop, alles lekker gek, wat fout is, is nu ineens okay. Al zijn er tijdens het meezingen ook passages waar meer twijfel in haar stem doorklinkt: “…klieren is toch niet lief, papa?”. Ik geniet hier enorm van. Een klein mensje dat ontdekt hoe de wereld in elkaar zit, en tegelijkertijd daarmee leert spelen en dingen in twijfel te trekken. Jade is nu viereneenhalf en het is duidelijk dat ze op deze leeftijd enorm veel lol hieraan beleeft. Mara van tweeëneenhalf snapt er nog niks van. Sterker nog, ze schiet met haar hele lijf in het protest als we aan haar waarheden durven te morrelen. Als ik haar lief toespreek met “dag kleine prinses”, reageert ze met een ongekende felheid: ”NEE, bén niet prinses, ben Márá!”. Kennelijk hebben kinderen tot een bepaalde leeftijd vooral behoefte aan duidelijkheid en eenduidigheid in de wereld om hen heen. Zo hebben wij een voorleesboek vol kleuren, vormen, tel-spelletjes en kledingstukken. In het begin was het een hele toer voor de kinderen om te leren en te onthouden wat een cirkel danwel een ovaal was, en de driehoek van het vierkant te onderscheiden. Als ik tijdens het voorlezen dan een keer expres een fout maak raken de kinderen oftewel in de war, oftewel word ik boos gecorrigeerd: “Stom papa, niet cirkel, dat is toch vier hoeken, kijk maar”. Waarbij ik het ook altijd spannend vind of de kinderen dan werkelijk denken dat ik stom ben, of weten dat ik gewoon een grapje maak. Net als de onsterfelijke ome Willem. “Nee, ome Willem, broodje poep is vies. Foei!” Waarna Ome Willem zichzelf natuurlijk een flinke tik voor z’n hoofd geeft. Maar opeens veranderde dat. Opeens, zo rond haar vierde verjaardag zag Jade er de lol van in om groen voor de grap blauw te noemen, en onder boven. De giraf werd dan ineens heel klein, en de mier was enorm groot, haha. Fout wordt ineens goed, en goed wordt ineens fout: leuk, toch!? Of leid ik mijn kinderen zo in een wel heel wankele en onzekere wereld binnen? Vaders moeten toch in alles het goede voorbeeld geven? En als papa in de sloot springt, spring jij dan…? Gelukkig helpt ook hier Harrie Jekkers me uit de nood in de laatste woorden van zijn lied: “Aap niet na, je bent geen papa, je bent geen papa, je bent geen papa….gaai!”


(verschenen als column in de schoolkrant City-kids)

Wonderdokter

.
Een beetje onwennig en bevreemd kijkt Jade ons aan als ze op de behandeltafel gaat liggen en het metalen staafje in haar rechterhand geduwd krijgt. Dokter Jeroen houdt ondertussen een sensor tegen Jade’s tenen die piepjes van verschillende toonhoogte uit het apparaat naast hem tovert. Na een 15 minuten durende sessie van hoge en lage piepjes, tijdens welke Jeroen een soort college houdt over de werking van de hersenen, de samenwerking tussen de organen en de gevolgen van een verstoring in dit bio-fysisch systeem, is daar ineens een diagnose en een verbluffende eindconclusie: Jade heeft een chronisch tekort aan vitamine E. Gevolg is dat ze alle prikkels –overgevoelig als ze is- niet goed kan verwerken en daardoor tekenen van over-spannenheid vertoont. Druk gedrag, af en toe escalerend in boosheid en hysterie. Een dagelijkse dosis van een of ander voedingssup-plement voor de aankomende weken en we zullen onze dochter niet meer terugherkennen, zo verzekert onze wonderdokter.
Totaal overdonderd en tegelijkertijd licht euforisch verlaten we zijn praktijk. Zou het werkelijk zo simpel kunnen zijn? Is de worsteling die we nu al maanden, of is het jaren doormaken met Jade niet meer dan een vitamine-tekort? Alle driftaanvallen, huilbuien, ruzies en scènes, was het allemaal niet meer dan een verstoorde biochemie in dat kleine lijfje van haar? Ja, natuurlijk is het allemaal een kwestie van stofjes en hersenen en een bio-logisch proces. Maar zou dit alles met een beetje extra vitamine totaal kunnen veranderen? Zou Jade van een eigenwijze driftkikker kunnen transformeren tot een lieflijke engel? Alsjeblieft niet!
Maar onze worsteling met haar krijgt nu wel een geheel nieuw perspectief. De dagen na het bezoek aan onze wonderdokter zien we Jade in een totaal ander licht. Het is inderdaad onvoorstelbaar hoe hoog haar energie continu is. Ze begint de dag steevast zeer uitgelaten en vrolijk en stuitert zo letterlijk de hele dag door. Ze wil niks liever dan de hele dag samen spelen, samen dansen, paardje rijden, hutten bouwen, verstoppertje spelen, prins en prinsesje spelen zonder einde. En als wij allang aan een broodnodige pauze toe zijn en uitgeblust op de bank hangen gaat Jade onverstoorbaar door. ‘Kijk eens papa, zullen we even met de trein spelen samen’. Of ‘wil je nog een ballon voor me opblazen’. Natuurlijk kan dat niet goed blijven gaan, en dan komt dat onvermijdelijke moment dat we enorm gaan botsen. Hevige scène. Drama en schreeuw- danwel huiluitbarstingen. En weten we niet beter dan rigoureus op te treden en haar even alleen ergens af te laten koelen.
Dergelijke escalaties zien we gelukkig meer en meer aankomen, want Jade wordt dan onvoorstelbaar dwingend en veeleisend in haar gedrag, Jeroen noemde haar een kleine control-freak. ‘Papa, jij moet nu die puzzel maken’, ‘dat moet je niet zeggen papa’, ‘Mara, je mag nu niet met de bal spelen’. Echt gezellig dus. Maar het arme kind kan er dus gewoon niets aan doen. Ze weet niet anders of beter, en probeert zo te beheersen wat haar eigenlijk te veel aan het worden is en boven het hoofd groeit. Supergevoelig noemde Jeroen haar. Dus dan loopt het vat snel over. En het familie-vat eveneens. Kunnen we niet gelijk beginnen met 3 van die vitamine-pillen per dag?